जीवनका तीन साक्षात् भगवान् — आमा, बुबा र गुरु

🌺 जीवनका तीन साक्षात् भगवान् — आमा, बुबा र गुरु 🌺

यो संसारमा भगवान् कता छन् भनेर धेरैले खोज्छन् — कोही मन्दिरमा, कोही तीर्थमा, कोही पुस्तकमा । तर, वास्तवमा भगवान् त यहीं छन् — हाम्रो वरिपरि, हाम्रो जीवनमा । ती हुन् आमा, बुबा, र गुरु — ती तीन दिव्य स्वरूप जसले हामीलाई जीवन, दिशा र अर्थ दिएका छन्।

संस्कृतको अमर वचनमा भनिएको छ —
“मातृदेवो भव, पितृदेवो भव, गुरुदेवो भव।”
अर्थात् — आमा, बुबा र गुरु भगवान् सरह हुनुहुन्छ ।

👩‍👦 आमा — जीवनको पहिलो भगवान्

आमा हाम्रो पहिलो विश्वविद्यालयका पहिलो प्रोफेसर हुन् । उहाँले बोल्न सिकाउनुहुन्छ, हिँड्न सिकाउनुहुन्छ, र प्रेम गर्न सिकाउनुहुन्छ । हामी रोइरहेका हुन्छौं, तर आमा मुस्कुराउँदै सान्त्वना दिनुहुन्छ । हामी असफल हुँदा आमा मात्र हो, जसले भन्छिन् — "चिन्ता नगर, फेरि प्रयास गर, म तिमिसँगै छु।"

आमाको माया शब्दमा व्यक्त गर्न असम्भव छ । उहाँको एउटा “असीम ममता” संसारका सबै सम्पत्तिभन्दा ठूलो हो । त्यसैले भनिएको छ —

“धरतीमा भगवान् आउन नसकेर आमाको रुपमा आएका साक्षत देवि हुन् ।”

👨‍👦 बुबा — जीवनको दोस्रो भगवान्

बुबा हाम्रो मौन नायक हुनुहुन्छ । उहाँले आफ्नो थकाइ लुकाएर हाम्रो भविष्य बनाउन घाम, पानी र हावा सँगै धेरैपटक लड्नुभएकोछ । उहाँको पसिनामा हाम्रो सपना टलपलाएको छ । बुबा कम बोल्नुहुन्छ, तर उहाँको मौनतामा असीम माया र बल लुकेको हुन्छ।

उहाँको अनुशासन कहिलेकाँहि कठोर लाग्छ, तर त्यही कठोरता नै जीवनको स्थायित्व हो । बुबाको हातले बनाएको बाटोमा हिँड्न सक्ने क्षमता र जोसमा नै हाम्रो अस्तित्व सुरक्षित छ ।

👨‍🏫 गुरु — जीवनको तेस्रो भगवान्

यदि आमा-बुबाले शरीर दिनुभएको छ भने, गुरुले आत्मा जागृत गरिदिनुहुन्छ । गुरु ज्ञानको ज्योति हुन् — जसले अन्धकार हटाएर चेतनाको उज्यालो दिनुहुन्छ । गुरु नहुने भए, मानिस दिशाहीन हावा जस्तो बन्थ्यो — हिँड्थ्यो, तर गन्तव्य पुग्दैनथ्यो।

गुरुले ज्ञान मात्र होइन, गुरुत्व सिकाउनुहुन्छ — नम्रता, अनुशासन, विवेक र कृतज्ञता । त्यसैले भनिएको छ —

“गुरु ब्रह्मा, गुरु विष्णु, गुरु देवो महेश्वरः।”
गुरु नै सृष्टि, पालन र संहार कर्ता हुन्।

🌿 यी तीन भगवान्‌प्रतिको कृतज्ञता नै जीवनको साँचो धर्म हो ।

आजको आधुनिक समाजमा मानिस अगाडि बढ्न त खोज्छ, तर कहिलेकाहीँ भुल्छ — उहाँहरूकै कारण आफू यो संसारमा अस्तित्वमा छ भन्ने कुरा ।

समयको दौडानमा, करियरको हतारमा, मोबाइल र मेशिनको जालमा फँस्दा पनि कहिले आमा-बुबालाई सम्झने बानी बसालौं। गुरुलाई धन्यवाद दिने, उहाँहरूको आशीर्वाद लिन सिकौं।

कृतज्ञता भन्नु केवल “धन्यवाद” होइन, यो त जीवनको व्यवहारिक धर्म हो — जसले मानिसलाई मान्छे बनाउँछ।

💫 अन्त्यमा...

आमा-बुबाको स्नेह, र गुरुको आशीर्वाद प्राप्त मानिस कहिल्यै असफल हुँदैन। उहाँहरूको आशीर्वाद भनेको जीवनको बीमा हो — जसले सबै संकटमा साथ दिन्छ।

• आमाको माया कहिल्यै हल्का नठान।
• बुबाको अनुशासनलाई कहिल्यै कठोर नठान।
• र गुरुको ज्ञानलाई कहिल्यै व्यर्थ नठान।

यी नै तिन साक्षात् भगवान् हुन् — जसका पाउमा नमन गर्दा जीवन धन्य हुन्छ।

🙏 मातृदेवो भव, पितृदेवो भव, गुरुदेवो भव 🙏

---

✍️ लेखक: उत्तम बहादुर तामाङ | प्रेरणादायी विचार र जीवन दर्शन